Het Logopedisch Onderzoeksprotocol NT2 of kortweg: ‘LONT’, is een diagnostisch onderzoeksinstrument voor het beoordelen van de spraak van volwassen anderstaligen. Het doel is een volledig en betrouwbaar beeld te krijgen van de uitspraak en verstaanbaarheid, zodat doelen en advies met betrekking tot het verbeteren van de verstaanbaarheid kunnen worden afgeleid.
Het LONT bestaat uit een algemene beoordeling van de spontane spraak, een anamnese en onderzoek op segmenteel en suprasegmenteel niveau.

Het LONT is bedoeld voor anderstaligen vanaf 12 jaar met een taalniveau van A2 of hoger.

Het project was een samenwerking tussen de studenten en docenten van de opleiding logopedie van de Hogeschool Utrecht, het Lectoraat Logopedie: Participatie door communicatie.

De opzet van het LONT is gebaseerd op die van de DUIM (van den Brink, Struijk van Bergen & aan de Wiel, 1995), zoals beschreven in de handleiding. Deze uitgangspunten werden in 1999 door de COTAN als goed beoordeeld (COTAN, 1999).

Het LONT is daarnaast gebaseerd op de International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF, WHO, 2001) waardoor zowel problemen met de functie (uitspraak op segmenteel en suprasegmenteel niveau), als beperkingen in de activiteiten en participatie in kaart worden gebracht. Zo ontstaat een totaalbeeld van de problemen in het maatschappelijk functioneren.

Het Logopedisch Onderzoeksprotocol NT2 is ontwikkeld voor afname door logopedisten. Bij het LONT wordt een e-learning aangeboden voor de logopedist die geen of weinig ervaring heeft met het behandelen van verstaanbaarheidsproblematiek bij volwassen anderstaligen.

Een goede verstaanbaarheid is essentieel om deel te kunnen nemen aan de maatschappij. Jezelf niet verstaanbaar kunnen maken is een herkenbare frustratie voor veel van de 24,2% Nederlanders met een migratieachtergrond (CBS, 2018). Zij hebben allemaal een andere achtergrond en moedertaal, maar hebben gemeen dat zij zich de Nederlandse taal, inclusief uitspraak, eigen moeten maken om succesvol te kunnen deelnemen aan de Nederlandse samenleving. Deze groep van NT2-leerders blijft naar verwachting groeien de komende jaren.

Indien de verstaanbaarheid van de tweede taal onvoldoende is, heeft dit aanzienlijke sociale en professionele nadelen. Het hebben van voldoende verstaanbaarheid van het Nederlands heeft zowel een persoonlijk als een maatschappelijk belang. NT2-leerders gaan in de beginfase van het leerproces flink vooruit in hun uitspraak en taalbeheersing. Het blijkt echter dat terwijl de taalbeheersing gestaag verder verbetert, de uitspraakvaardigheden een plafond bereiken. Zelfs na langdurige blootstelling aan het Nederlands blijven uitspraakfouten bestaan tenzij er gerichte training en feedback wordt gegeven (Neri et al., 2006; Rasier, 2011).

Uit internationaal onderzoek blijkt dat behandeling van verstaanbaarheid effectief is. Lee, Jang en Plonsky (2015) concluderen op basis van een meta-analyse van 86 studies, dat er een sterk en stabiel effect van instructie bestaat op het vergroten van verstaanbaarheid. Dit geldt zowel voor het trainen van de specifieke klanken, als training meer gericht op de prosodie. Zij vonden tevens dat NT2-leerders van alle beheersingsniveaus kunnen profiteren van training en interventie. Gijsberts & Lubbers (2014) vonden dat NT2-leerders die investeren in hun taal, de taal altijd beter spreken dan degenen die dat niet doen en een direct economisch voordeel opleveren voor de maatschappij.

Het verbeteren van verstaanbaarheid en uitspraak behoort voor logopedisten tot hun dagelijks werk in de behandeling van kinderen en volwassenen met taal- en spraakproblemen. De volwassen NT2-leerder is echter geen vanzelfsprekende cliënt van de logopedist. In een enquête onder 27 logopedisten (2018-2019), gaf maar liefst 96% aan dat de logopedist meer betrokken zou moeten worden bij het verbeteren van de verstaanbaarheid bij NT2-leerders. Meer dan 81% gaf aan dat ze tevens kennis en vaardigheden missen om met deze doelgroep te werken. Ze geven aan behoefte te hebben aan onderzoeks- en behandelmateriaal.

In de beginfase van hun onderdompeling in de Nederlandse taal gaan NT2-leerders flink vooruit in hun uitspraak en taalbeheersing. De taalbeheersing blijft verbeteren, maar de uitspraakvaardigheid bereikt een plafond bereiken, tenzij er gerichte training en feedback wordt gegeven. (Neri et al., 2006; Rasier, 2011). Dit geldt voor NT2-leerders van alle beheersingsniveaus. Bovendien vonden Gijsberts & Lubbers (2014) dat NT2-leerders die investeren in hun taal, de taal altijd beter spreken dan degenen die dat niet doen. Daardoor leveren zij een direct economisch voordeel op voor de maatschappij.

Op basis van een meta-analyse van 86 studies, is duidelijk dat instructie een groot effect heeft op het vergroten van verstaanbaarheid. (Lee, Jang en Plonsky, 2015). Dit geldt zowel voor het trainen van de specifieke klanken, als training die meer gericht is op de prosodie.

Het verbeteren van verstaanbaarheid en uitspraak behoort voor logopedisten tot hun dagelijks werk. De volwassen NT2-leerder is echter geen vanzelfsprekende cliënt van de logopedist. In een enquête onder 27 logopedisten (2018-2019), gaf 96% aan dat de logopedist meer betrokken zou moeten worden bij het verbeteren van de verstaanbaarheid bij NT2-leerders. Meer dan 81% liet weten kennis en vaardigheden missen om met deze doelgroep te werken. Ze geven aan behoefte te hebben aan onderzoeks- en behandelmateriaal.

Tijdens het validiteitsonderzoek van het LONT en uit de ervaring van de betrokken logopedisten, bleek dat logopedisten graag toegang zouden hebben tot aanvullende kennis en vaardigheden met betrekking tot deze doelgroep. Daarom krijgt de logopedist bij aanschaf van een licentie naast een digitale versie van het LONT ook toegang tot e-learning over het LONT; het observeren van NT2-leerders en de interpretatie van de testgegevens.
Deze evidence based e-learning stelt logopedisten in staat om plaats- en tijdsonafhankelijk meer te leren over de theorie van uitspraak en verstaanbaarheid bij de doelgroep.

Door een bijdrage van het Stimuleringsprogramma Innovatie Logopedie (SPIL) van de NVLF, konden we de kostprijs van de ontwikkeling van het LONT laag houden. Ook kunnen we door samenwerking van de Hogeschool Utrecht en NT2Spraak dit instrument zelf digitaal verspreiden, in plaats van via een uitgever. Met de licentie-inkomsten worden de website en e-learning online gehouden en kunnen we eventueel in de toekomst nieuwe initiatieven rond dit thema starten.

De aanschaf van een licentie is eenmalig en de licentie is na aanschaf onbeperkt bruikbaar.

NT2logopedie is een samenwerking tussen de Hogeschool Utrecht en NT2Spraak. De administratie wordt door NT2Spraak gevoerd. Daarom ontvang je je factuur van marieke@nt2spraak.nl. De rest van de correspondentie verloopt via nt2logopedie@gmail.com.